Notouse, na conferencia que o profesor Xesús Torres Regueiro pronunciou o pasado 20 de Xaneiro, que era nativo desta fermosa cidade chamada Betanzos. Con el, e a través das súas ben escolmada e fermosísimas fotos, viaxamos pola ría e polas rúas que lembran o itinerario que seguiu a muralla en séculos pasados. E tamén o Castro de Unta, que lle dá esa característica tan persoal a esta cidade. Regueiro Torres abriunos esa porta para que o próximo día 25 coñezamos directamente o que el cantou e contou. Aló iremos, como sempre, en grata e numerosa compañía.

Xesús Torres Regueiro ( Baraxeiro )

Categoría: Escritor  
Fecha de nacemento: 8 de decembro de 1957  
Lugar de nacemento: Betanzos

CURRÍCULUM:
Diplomado na Escola de Formación do Profesorado da Coruña en 1978. Mestre por oposición desde 1979, na actualidade traballa no ensino primario. Traballou no asociacionismo cultural de base na Asociación Cultural Alexandre Bóveda da Coruña e na desaparecida Asociación Cultural Betanceira (cofundador e presidente). En 1992 promove a fundación en Betanzos da Asociación Cultural Eira Vella que preside ata 1999 (na actualidade é vocal), entidade que desenvolve unha importante actividade. Coordina A Xanela, Revista Cultural das Mariñas, editada por esta asociación semestralmente, e que vai polo número 26.

OBRAS REALIZADAS:
Colabora desde hai anos no periódico semanal "A Nosa Terra", e teno feito noutras publicacións asociativas e locais. Desde 1983 ven publicando asiduamente no "Anuario Brigantino" diversos traballos e monografías sobre a historia e personaxes locais: prensa e xornalistas, a Irmandade da Fala de Betanzos, movemento obreiro e agrario, o humorista Manuel Roel, o Gaiteiro Rilo... 
É autor dos seguintes libros: "Xoán Vicente Viqueira e o nacionalismo galego" (Edicións do Castro, 1987); "Alcumes recollidos en Betanzos" (en colaboración con Xulio Cuns, Concello de Betanzos, 1989); “A II República nunha vila galega. Betanzos, 1931-1936” (Ediciós do Castro, 2004); “Betanzos na historia” (Ed. A Nosa Terra, 2005) 
Colaborou nos libros colectivos: "Homenaxe a Xosé Mª Díaz Castro” (Asociación Cultural Xermolos, 1987). "Os Conquistadores Modernos. Movemento obreiro na Galicia de anteguerra" (Ed. A Nosa Terra, 1992). "Pregoeiro da luz. Homenaxe literario a Alfonso Blanco Torrado" (1993). 
Coordinou e recompilou "Betanzos na voz dos poetas" (Concello de Betanzos, 1994) e ocupouse (xunto con Xosé Mª Dobarro e Ernesto Vázquez) da edición facsímile e estudo do “Manifesto Máis Alá!”, de Manoel-Antonio e Álvaro Cebreiro (A.C. Eira Vella, 2000).

Este Congreso componse de dúas partes, a que se relaciona deseguido e a segunda, coas Xornadas de Outono, que se celebrará en Monforte, A Cervela (O Incio), Castelo (Taboada) e A Ermida (Quiroga), os días 31 de agosto e 7 e 8 de setembro de 2009. Esta segunda parte será comunicada e editada nesta páxina despois da celebración das Xornadas de primavera.

 

Congreso 

PATRIMONIO INMATERIAL DAS TERRAS DE LEMOS

                  (1ª parte: Xornadas de primavera)

 

Monforte, Santiago de Arriba (Chantada), Salcedo (Pobra de Brollón), 22 e 23 de febreiro do 2008

 

Convocan: LugoPatrimonio, AA.VV. de Salcedo (A Pobra do Brollón), Asociación Amigos do Entroido Ribeirao (Chantada), Amigos Patrimonio Lemos, Asociación C. As Fachas (Castelo), Asociación Xuvenil e C. Os Turulecas (A Cervela-O Incio), Asociación C. Souto do Val (A Ermida-Quiroga),  Asociación de veciños San Martiño de Vilelos (O Saviñao).

 

Patrocinan:Consellería de Innovación e Industria, Xacobeo, S.A., Consellería do Medio Rural, Agader.

 

Colaboran: Concellos de Monforte, A Pobra do Brollón, Chantada.

 

Programa

 

Día 22 de febreiro, domingo de entroido

(dedicado ao Entroido Ribeirao)

 

09,30 h.:  acreditacións e entrega da documentación.

10,00 h.:   acto de inauguración.

10,30 h.: conferencia inaugural O patrimonio inmaterial na cultura nacional, a cargo do arqueólogo e historiador, D. Felipe-Senén López Gómez.

11,30 h.: descanso.

11,45 h.: conferencia Festa e rito no Entroido, a cargo do antropólogo D. Xosé Ramón Mariño Ferro.

13,00 h.: saída para Chantada.

13,30 h.: xantar (libre).

 

15,30 h.: saída desde Chantada para Santiago de Arriba.

Desde as 15,45 h..: participación no Entroido de Santiago de Arriba.

18,00 h.: saída de Santiago de Arriba para Chantada.

18,30 h.: Proxeccións comentadas sobre o Entroido Ribeirao de Santiago de Arriba (Chantada).

19,30 h: mesa redonda con conferenciantes e representantes do Entroido Ribeirao e LugoPatrimonio sobre alternativas prácticas para a consolidación desta tradición.

21,00 h.: regreso a Monforte

 
 

Día 23 de febreiro, luns de entroido

(dedicado ao Entroido de Salcedo-A Pobra de Brollón)

 

09,30 h.: conferencia Simboloxía do Oso nas culturas europeas, a cargo do mestre e estudoso das festas populares, D. Yvon Dupouy.

Simboloxía do Oso na cultura catalano-francesa a cargo do etnógrafo D. Robert Bosch .

11,00 h.: descanso

11,15 h.: O Entroido salcedao: Oso, teatro e morrión, a cargo de D. Felipe Castro López, Axente facultativo medio ambiental.

12,00 h.: As orixes do teatro popular e a súa relación co Entroido, conferencia do antropólogo, D. Xosé Manuel González Reboredo.

13,00 h.: proxeccións comentadas sobre o Entroido e Oso de Salcedo.

14,15 h.: saída para Salcedo.

14,30 h.: xantar (libre).

17,00 h.: participación no Entroido do Oso.

19,00 h.: saída de Salcedo para A Pobra do Brollón.

19,30 h.: mesa redonda cos conferenciantes e membros da AA.VV. de Salcedo e LugoPatrimonio para conclusión do Congreso (1ª parte) sobre medidas prácticas para a consolidación dos Entroido estudados.

20,30 h.: clausura oficial.

 

Avisos:

1. Prazas limitadas a 150, con preferencia dos asociados das entidades convocantes.
2. Matrícula: 10 euros para non asociados-as; 5 euros para asociados-as.
3. Prazo para anotarse: do 2  ao 7 de febreiro do 2009, para asociados-as, e do 9 ao 14 para non asociados, nos lugares publicitados en cada localidade. O luns, 16 de febreiro comunicarase directa e exclusivamente  cos e coas que foron admitidos para que ingresen na conta Nº 2091 0152 21 3040085176 de Caixa Galicia durante os días 17 e 18 do mesmo mes a matrícula correspondente. Quedará unha lista en reserva por se se produce algunha vacante.
4. As sesións de mañá desenvolveranse na Casa da Cultura de  Monforte de Lemos. As da tarde nos lugares que se indicarán de Chantada e a Pobra de Brollón.
5. O Congreso cubrirá exclusivamente os desprazamentos desde Monforte a Chantada, Santiago de Arriba, Salcedo e Pobra de Brollón. Ofrecerase unha listaxe de restaurantes e hoteis para comodidade dos e das congresistas.
6. Recoméndase levar roupa vella para os actos do Entroido Ribeirao e Salcedo.

 

      Para calquera información, nos tfnes.: 676 800 227 ou 656 236 343. Tamén na web, www.lugopatrimonio.org

                            (1ª parte: Xornadas de primavera)

Este Congreso componse de dúas partes, a que se relaciona deseguido e a segunda, coas Xornadas de Outono, que se celebrará en Monforte, A Cervela (O Incio), Castelo (Taboada) e A Ermida (Quiroga), os días 31 de agosto e 7 e 8 de setembro de 2009. Esta segunda parte será comunicada e editada despois da celebración das Xornadas de primavera.

 

 

 

 Tratábase, nesta rolda de prensa convocada polas asociacións que traballamos pola consolidación do patrimonio inmaterial das Terras de Lemos, e á que foron convidados os delegados e delegada das consellariás de Cultura e Deportes, Innovación e Industria, Medio Rural, Vivenda e solo, Igualdade e a Vicepresidencia da Deputación provincial, de facer unha valoración ante os medios de comunicación do realizado por cada unha delas sobre o proxecto presentado hai oito meses para a consolidación dos ritos festivos obxecto do noso traballo (para ver este Proxecto pica aquí).

Estas foron as respostas: (pica aquí)

    A rolda de prensa foi interesante, pois ofreceu unha idea real de como se pode traballar en tempo rápido se se cre no futuro da nosa cultura e das xentes do medio rural. Desde LugoPatrimonio e en nome tamén das demais asociacións coas que traballamos, dámoslle as grazas a estas institucións. Anima esta dinámica para seguirmos a traballar con forza por facer realidade nun prazo de tempo de 8 anos, o Proxecto presentado publicamente en abril do 2008.

 

LugoPatrimonio e outras asociacións das terras de Lemos coloquian ante os medios de comunicación con delegados de varias consellarías da Xunta 

      Tratábase, nesta rolda de prensa convocada polas asociacións que traballamos pola consolidación do patrimonio inmaterial das Terras de Lemos, e á que foron convidados os delegados e delegada das consellariás de Cultura e Deportes, Innovación e Industria, Medio Rural, Vivenda e solo, Igualdade e a Vicepresidencia da Deputación provincial, de facer unha valoración ante os medios de comunicación do realizado por cada unha delas sobre o proxecto presentado hai oito meses para a consolidación dos ritos festivos obxecto do noso traballo (para ver este Proxecto pica aquí). Estas foron as respostas: 

Consellaría de Cultura e Deportes.

      ● Axudas para as actividades deste ano ás Asociacións As Fachas de Castelo (Taboada), Asociación de Viciños de Vilelos (O Saviñao), por valor de 2.500 €

      ● Proxecto para a reconstrución da capela de San Roque (A Cervela) por valor de 72.730, a executar no ano 2009.

      ● Proxecto para a restauración das pinturas da igrexa románica de San Cristovo da Cervela, a realizar proximamente, por valor de 24.255 €.

      ● Proxecto a realizar en 2009 para a restauración do cabido, nave, angarela e adro da igrexa.

      ● Estase realizando o estudo para unha nova Lei do Patrimonio Histórico de Galiza na que se concrete dun xeito completo a protección dos bens inmateriais, seguindo aspectos que LugoPatrimonio presentou no seu momento. 

Consellaría de Medio Rural

      ● Proxecto para a reconstrución da Escola de Castelo (Taboada), e a súa transformación en local social e Centro de Interpretación das Fachas, por valor de 120.000 €.

      ● Saneamento do núcleo de Salcedo (A Pobra do Brollón) por valor de 700.000 €, con intervención de outras institucións.

      ● Recuperación da Fonte de San Roque (A Cervela) e arranxo da fermosísima corredoira que lle dá acceso, por valor de 12.000 €, obra a realizar a partir de xaneiro do 2009. 

Concello de Chantada.

      ● Proxecto dun Centro Social e Centro de Interpretación do Entroido Ribeirao, xa realizado, e que se prevé o comezo da súa construción no 2009 e no lugar onde hoxe está a vella escola de Santiago de Arriba.  

Consellaría de Innovación e Industria

      ● Declaración das Fachas de Castelo como Festa de Interese Turístico.

      ● 5.000 folletos en 3 idiomas sobre a igrexa de Temes (Carballedo), presentación dos mesmos e actividades, por valor de 2.795 €.

      ● Axudas para as actividades do 2008 ao Entroido Ribeirao, Fachas de Castelo, Festival de Salcedo e Agucios de Vilelos por valor de 21.330 €.

      ● Para o 2009 seguirase co proceso de declarar Festas de Interese Turístico as Pampórnigas e Meco da Ermida (Quiroga), Danzas da Cervela (O Incio), Agucios de Vilelos, Entroidos de Salcedo e Ribeirao. 

      Deputación Provincial

      ● Promoción das actividades dos Entroidos Ribeirao e de Salcedo, e as Fachas de Castelo, para o 2008, por valor de 9.000 €.

      ● Convenios para o 2009 coas asociacións anteriores e mais as dos Agucios de Vilelos, danzas da Cervela e da Ermida, por valor de 30.000 € para a dignificación destes ritos festivos.

      ● Dúas bolsas para o estudo e investigación destes ritos festivos, por valor de 25.000 €, cuxas adxudicatarias xa están a traballar neste momento. Unha vez rematado o estudo será publicado por este organismo.

      ● Para o 2009 introduciranse nos centros de ensino Unidades Didácticas que leven ao coñecemento e aprendizaxe deste ritos festivos co obxecto de asegurar o seu futuro.

      ● Estase a introducir tamén unha simboloxía dos ritos e festas para a súa utilización e espallamento  por parte da Hostelaría. 

      Igualdade e Benestar Social

      ● Comeza nestas datas un programa de conferencias e talleres relacionados co material e vestiario utilizado no Entroido Ribeirao, para poñer en relación a mozos e vellos, mozas e vellas e principiar así a idea de potenciar un futuro centro da artesanía. As actividades realízanse na Casa da Xuventude de Chantada. 

      Consellaría de Vivenda e solo

      ● Explicación das axudas que ofrece a consellaría para rehabilitar vivendas no medio rural cun tope de 24.000 € para este concepto e de 30.000 para renovacións en obras maiores.

      ● En colaboración co concello da Pobra do Brollón, proxecto para o acondicionamento da praciña do edificio multiusos por valor de 90.000 €.

      ● En colaboración co concello de Chantada, acondicionamento da praciña de Santiago de Arriba que rodea a escola (pendente por parte do concello).

      ● Están pendentes tamén respostas dos concellos correspondentes a distintas praciñas relacionadas cos ritos festivos en Nogueira, A Cervela e Diomondi.

      ● Esta Consellaría intenta que durante o ano 2009 se leven a cabo estas obras nas que poñerá o 80 % do orzamento, correspondéndolle aos concello o 20% restante. Tamén que estean rematadas antes de decembro do 2009. 

      A rolda de prensa foi interesante, pois ofreceu unha idea real de como se pode traballar en tempo rápido se se cre no futuro da nosa cultura e das xentes do medio rural. Desde LugoPatrimonio e en nome tamén das demais asociacións coas que traballamos, dámoslle as grazas a estas institucións. Anima esta dinámica para seguirmos a traballar con forza por facer realidade nun prazo de tempo de 8 anos, o Proxecto presentado publicamente en abril do 2008.

Foi unha voz unánime a asemblea; unha aclamación para estes tres homes que de diversos xeitos e perspectivas animaron durante a súa vida o traballo polo noso patrimonio. E non só iso: animaron tamén á nosa asociación a seguir, dalgún xeito, os pasos que eles gastaron con ilusión e acerto. Grazas, queridos Xaime, Isaac e Xesús, de corazón. E como dicía o compañeiro, “o patrimonio continúa”.

 

 

Na mesma asemblea aprobouse o proxecto de programa que imos desenvolver o ano próximo, 2009, que é ambicioso, atractivo e completo. En breve poñerémolo nesta páxina para o voso coñecemento. Carlos Ferreiro anunciounos tamén que dentro de pouco estrearemos nova páxina, con máis alternativas para a comunicación. Grazas a Carlos tamén, e a Sonia, pola proxección que fixeron na asemblea das viaxes referidas aos ritos festivos dese impresionante patrimonio inmaterial que temos nas Terras de Lemos. Por algo un é de alí, claro. Non hai quen nos tusa.

Así se desenvolveu a asemblea de LugoPatrimonio…

 

 

O escritor Xosé Vázquez Pintor fíxonos, o pasado 11 de decembro, un fermoso relatorio sobre a historia e itinerarios da cidade de Pontevedra. E leu tamén parágrafos da súa novela A memoria do boi, que se desenvolve en Boapedre, ese nome literario que lle puxo á cidade de Pontevedra. Encantados polas súas imaxes, viaxaremos con el o próximo día 21 e miraremos a cidade cos ollos atentos do “boi”.